MANİSA

MANİSA

YÜZÖLÇÜMÜ: 13.810 km²

NÜFUS: 1.340.074 (2011)

İL TRAFİK NO: 45

İLÇELER: Manisa (merkez), Ahmetli, Akhisar, Alaşehir, Demirci, Gölmarmara, Gördes, Kırkağaç, Köprübaşı, Kula, Salihli, Sarıgöl, Saruhanlı, Selendi, Soma, Turgutlu.

İLGİ ÇEKİCİ YERLER:Spil Dağı Milli Parkı, Mevlevihane, At Alanı, Çınarlıçeşme, Süreyya, Kadıköy-Dedeçam, Kocamurtluk, Seyrangâh Çamlığı, Süleymanlı Çamlığı ve Mermeroluk Orman İçi Dinlenme Yerleri, Urganlı,Sart, Kurşunlu ve Menteşe Kaplıcaları, Ağlayan Kaya, Sart İlkçağ Kenti, Manisa Kalesi, Manisa Ulucamisi, Muradiye, Hatuniye ve Sultan Külliyeleri, Çeşnigir, İvaz Paşa, Yıldırım ve Şeyh Sinan Camileri, Kurşunluhan, Saruhan Bey, Revak Sultan, Yedi Kızlar ve Sultanlar Türbeleri, Manisa Müzesi.

Milli Parklar ve Av-Yaban Hayatı Koruma

Genel Müdürlüğü Kamp Yerleri

Atalanı

Spildağı Milli Parkı, Manisa

Tel: (232) 237 10 63

İl Kültür Müdürlüğü

Tel: (236) 231 25 31

Faks: (236) 231 03 30

Kültür Merkezleri

Salihli

Tiyatro, konferans gibi etkinliklere yönelik 232 kişilik Salon

318 m²’lik Sergi Salonu

176 kişilik Kütüphane

170 m²’lik Müze

Yazışma Adresi: Eski Cami Mah. Atatürk Cad.

No: 68/A Salihli – Manisa

Tel: (236) 713 19 90

Faks: (236) 713 20 68

Devlet Güzel Sanatlar Galerisi Müdürlüğü

MANİSA

Tel: (0 236) 231 55 68

Faks: (0 236) 231 03 30

Müze

Manisa Müzesi

Adres: Saruhan Bey Mah. Murat Cad. No: 107 – Manisa

Tel: (236) 232 00 62

Örenyerleri

Manisa Arkeoloji Müzesi

Sardes – Salihli

Aigai – Merkez İlçe

Philadelphia – Alaşehir

Sidas – Demirli / İcikler Köyü

Tepe Mezarlığı – Akhisar

Önemli Günler

Mahalli Kutlama Günleri:

Atatürk’ün Manisa’ya Gelişi

Manisa

10 Ekim

Şair Eşref’i Anma Günü

Kırkağaç

22 Mayıs

Festivaller:

Üzüm ve Kültür Festivali

Ahmetli

4-5 Eylül

Akhisar Çağlak Festivali

Akhisar

Nisan Ayının İlk Haftası

Şenlikler:

Hıdırelellez Kültür ve Bahar Bayramı

Manisa

6 Mayıs

Geleneksel Mesir Şenlikleri

Manisa

Nisan Ayının Son Haftası

Manisa Bağbozumu Şenlikleri

Manisa

7-8 Eylül

Alaşehir Üzüm Şenliği

Alaşehir

5 Eylül

Kırkağaç Çam Mesiri

Kırkağaç

12 Eylül

Gölmarmara Hıdrellez Sehrası

Akpınar Mesire Alanı

Her Yıl Belediyece Belirlenen Tarihte

Turgutlu Bağbozumu Şenlikleri

Turgutlu

7-12 Eylül

Sarıgöl Üzüm Şenliği

Sarıgöl

4 Eylül

Sarıgöl Gençlik Günleri

Sarıgöl

20-25 Mayıs

Şiir İkindileri

Salihli Belediyesi

İlkbahar ve Sonbahar

Şenlikler:

Sinema Günleri

Salihli Belediyesi Tiyatro Salonu

Tiyatro Şenliği (Çocuk Oyunları Şenliği)

Salihli Belediyesi Tiyatro Salonu

23 Nisan

Önemli Haftalar:

Ahilik Kültür Haftası

Manisa

Ekim’in 2. Haftası

Kurtuluş Günleri:

Selendi’nin Kurtuluşu

Selendi

3 Eylül

Sarıgöl’ün Kurtuluşu

Sarıgöl

4 Eylül

Demirci’nin Kurtuluşu

Demirci

30 Ağustos

Kula’nın Kurtuluşu

Kula

4 Eylül

Salihli’nin Kurtuluşu

Salihli

5 Eylül

Alaşehir’in Kurtuluşu

Alaşehir

5 Eylül

Gördes’in Kurtuluşu

Gördes

5 Eylül

Akhisar’ın Kurtuluşu

Akhisar

6 Eylül

Saruhanlı’nın Kurtuluşu

Saruhanlı

7 Eylül

Turgutlu’nun Kurtuluşu

Turgutlu

7 Eylül

Manisa’nın Kurtuluşu

Manisa

8 Eylül

Kırkağaç’ın Kurtuluşu

Kırkağaç

12 Eylül

1. Resim: Sardis-Manisa

2. Resim: Muradiye Camisi (1583-1585)

MANİSA GENEL BİLGİLER

Batı Anadolu’da Spil Dağı ile Gediz Nehri arasında yer alan Manisa, Ege Bölgesinin ulaşım bakımından önemli bir noktasında bulunan zirai, ticari ve sanayi açıdan gelişmiş bir kentimizdir. Tarihi M.Ö. 3000 yıllarına inen ilde Hitit, Frig, Lidya, Makedon, Roma, Bizans, Beylikler ve Osmanlı uygarlıklarına ait izler bulunmaktadır. Tarih boyunca kültür ve sanatın yoğunlaştığı, ticaret yollarının geçtiği Manisa, kültürel ve doğal zenginlikleri ile ilgi çekici tatil olanakları sunmaktadır.

İLÇELER

Manisa ilinin ilçeleri; Ahmetli, Akhisar, Alaşehir, Demirci, Gölmarmara, Gördeş, Kırkağaç, Köprübaşı, Kula, Salihli, Sarıgöl, Saruhanlı, Selendi, Soma ve Turgutlu’dur.

Müzeler ve Örenyerleri

Manisa Müzesi -

Adres: Saruhan Bey Mah. Murat Cad. No: 107 – Manisa

Tel: (236) 232 00 62

Sart

Salihli yakınlarında, bugünkü İzmir-Ankara yolu üzerinde, Manisa’ya yaklaşık 62 km uzaklıkta bulunan Sart, antik çağda Lidya Krallığının başkenti olması ve tarihte ilk altın paranın basıldığı yer olmasıyla ün yapmıştır. Arkeolojik kazılar sonucunda, başta Artemis Tapınağı, Sinagog, Cimnazyum başta olmak üzere altın arıtımevi ve mermerli cadde kenarındaki dükkanlar ile Artemis Mabedi yakınındaki küçük kilise gibi birçok eser ortaya çıkarılmıştır.

Sart Ören Yeri, Hıristiyanlığın ilk çağlarına ait Ege Bölgesinde bulunan yedi kiliseden Sart Kilisesinin bulunduğu yer olarak da yoğun bir biçimde ziyaret edilmektedir. Yine Sart ören yerinde İzmir-Ankara yolunun kuzey kenarında bulunan Sinagog, türünün Anadolu’daki en eski örneklerinden biri olması ve M.S. III. yüzyılda, Sart’ta bir Musevi cemaatinin varlığına işaret etmesi bakımından önemlidir.

Akhisar (Thyatira)

Bugünkü Akhisar ilçesinin bulunduğu alanda ilk yerleşim izleri M.Ö. 3000 yıllarına inmektedir.

Mevcut kalıntıların yanı sıra, Hıristiyanlığın ilk çağlarına ait Ege Bölgesinde bulunan yedi kiliseden Thyatira kilisesinin bulunduğu yer olarak inanç turizmi kapsamında da ziyaret edilen ören yerlerindendir.

Alaşehir (Philadelphia)

Alaşehir’in üzerine kurulu olduğu antik Philadelphia kentinin akropolü durumunda olan Toptepe düzlüğünde bulunan tapınak kalıntıları, Toptepe’nin kuzey eteklerinde bulunan tiyatro, Bizans döneminde yapılmış olan surlar ve doğu kapısı ile M.S. VI yüzyıla ait St. Jean kilisesi en önemli eserlerdir.

Havarilerden loannes adına yapılan St. Jean Kilisesi, Ege Bölgesindeki Hıristiyanlığın ilk çağlarına ait 7 kiliseden birisidir.

İncil’in vahiy bölümünde adı geçen ve kendilerine mesaj gönderilen Yedi Kilise (Smyrna, Pergamon, Thyatira, Sardes, Philadelphia, Laodicia ve Ephesus) Hıristiyanlığın ilk kiliseleri olarak kabul edilir. Hepsi de Anadolu’da olan bu kiliselerin üç tanesi (Sardes, Philadelphia ve Thyatira) Manisa ili sınırları içinde bulunmakta ve inanç turizmi kapsamında ziyaret edilmektedir. Buradaki kilise sözcüğü kilise binasından ziyade cemaat anlamındadır.

Bintepeler – Lidya Kral Mezarları

Salihli-Akhisar yolunun güneyinde, Gediz Ovasının kenarında yaklaşık 90 kadar tümülüsü içeren Lidya Kral Mezarlığı bulunmaktadır. İrili, ufaklı bu tümülüslerin içinde en büyükleri Kral Alyattes ve Kral Gyges’e ait olanlardır.

Yoğurtçu Kalesi

Manisa-Menemen yolu üzerinden sapılan Uzunburun köyü yakınındadır. Hayli sağlam durumda olup, tarihinin Bizans, hatta Roma dönemine kadar indiği sanılmaktadır.

Aigai

Manisa merkeze bağlı Köseler Köyü sınırları içinde bulunan Aigai, Herodot’un bahsettiği on iki Aiol kentinden biridir. Kenti çevreleyen surların bir kısmı ayaktadır. Agora, tiyatro, stadyum, meclis binası ile tapınak kalıntıları belirgin durumdadır.

Kybele

Manisa-Turgutlu yolu üzerinde ,Manisa’ya yaklaşık 7 km uzaklıktaki Akpınar mevkiinde, Spil Dağı’nın kuzey eteklerindeki kayalara oyulmuş bir kabartma bulunmaktadır. Farklı ülke ve kültürlerde değişik adlarla anılan, Anadolu kökenli ana tanrıça Kybele’ye ait rölyef, yoldan 10-12 m kadar yüksekliktedir. Rölyefin üst kısmında hiyeroglif izlerinin Hitit karakteri taşıması nedeniyle, Hititlerin Batı Anadolu’ya yaptıkları seferler sırasında yapıldığı sanılan rölyef M.Ö. 13.yüzyılın ikinci yarısına tarihlenmektedir.

Niobe

Spil Dağı’nın kuzeybatı eteklerinde, Çaybaşı deresinin doğu kenarında, Niobe diye anılan, kadın başı şeklinde, kurşuni bir kaya vardır. Aslında Tantalos’un kızı olan ve Thebai kralı Amphion ile evlenen Niobe’nin yedi kız, yedi erkek 14 çocuğu olur. Tanrıça Leto’nun ise Apollon ve Artemis olmak üzere sadece iki çocuğu vardır. Niobe’nin her fırsatta çocuklarının çokluğu ile övünerek kendisini küçümsemesi Leto’yu kızdırır.

Bunun üzerine Apollon Niobe’nin oğullarını,Artemis ise kızlarını oklarıyla öldürürler. Niobe çocuklarının cesetleri başında günlerce ağlar Sonunda Zeus Niobe’nin acısına son vermek için onu Spil Dağı eteklerinde bir kaya haline getirir.

Antik çağdan buyana öyküsü dilden dile aktarılarak günümüze kadar gelen bu kaya,yakından bakıldığında doğal bir taş, biraz ilerideki dere kenarından bakıldığında ise kadın başı şeklinde görünmektedir.

Camiler

İlin önemli camileri merkezde 14.yy’a tarihlenen Ulu Cami, Kanuni Sultan Süleyman’ın eşi Hafsa Sultan adına yapılan Sultan Camii ve projesi Mimar Sinan’a ait Muradiye Camii ve Akhisar ilçesindeki Ulu Cami sayılabilir. 1490 tarihinde II. Bayazıt’ın eşi Hüsnü Şah Sultan tarafından yaptırılan Hatuniye Külliyesi görülmeye değerdir.

Manisa’ da yer alan türbeler; Saruhan Bey Türbesi, Yedi Kızlar Türbesi, Yirmi İki Sultanlar Türbesi, Süleyman Şah Türbesi ve Emre Sultan Türbesidir

Bedestenler

Rum Mehmet Paşa Bedesteni, Kurşunlu Han (1488), Yeni Han (19.yy.), Çukur Hamam, Dere Hamamı, Gülgün Hatun (Dere) Hamamı (14. yy.), Karaköy Hamamı, Hüsrev Ağa Hamamı, Alaca Hamam (15.yy.), Cumhuriyet Hamamı (16. yy.)

Kaplıcalar

Kurşunlu Kaplıcaları

Salihli’nin 5 km. kadar güneybatısında, Manisa’ya 71 km. uzaklıkta olan kaplıca romatizma, solunum yolları hastalıkları, cilt ve kadın hastalıkları ile nevralji tedavisinde kullanılmaktadır.

Urganlı Kaplıcaları

Manisa’ya 55 km. Turgutlu’ya 17 km. uzaklıkta olan kaplıcanın sularından hem kaplıca hem de içmece olarak yararlanılmaktadır. Kaplıca olarak romatizma, kireçlenme, siyatik, egzama, hemoroit, cilt, sinir ve kadın hastalıklarına; içmece olarak da mide, bağırsak ve böbrek hastalıklarına iyi gelmektedir.

Emir Kaplıcaları

Manisa’ya 130 km, Kula’ya 20 km uzaklıktadır. Romatizma ve cilt hastalıklarına iyi gelen kaplıca sularının, az miktarda içildiğinde sindirimi kolaylaştırdığı ve karaciğere yararlı olduğu söylenmektedir.

Saraycık Kaplıcaları

Manisa’ya 124 km, Demirci’ye 53 km. uzaklıkta olan kaplıcalar romatizma, cilt ve kadın hastalıklarının tedavisinde kullanılmaktadır.

Sart Kaplıcaları (Çamur Hamamı)

Manisa’ya 68 km, Salihli’ye 11 km uzaklıktaki bu kaplıcalar romatizma, nevralji, kadın hastalıkları ve cilt hastalıklarının tedavisinde yararlı olmaktadır.

NE YENİR?

Et ve süt ürünleri de ana besinler olmakla beraber, Manisa mutfağının temelini sebze ve meyveler oluşturmaktadır. Bazı yemeklerle pide ve börek gibi hamur işlerinde sebzeler ve değişik bitkilerin et ile birlikte kullanıldığı görülür. Yine de yöre mutfağında zeytinyağlıların yeri başkadır. Manisa kebabı, şevketi bostan, enginar dolması, semizotu, yalancı sarma, börülce tarator, sinkonta, simit ekmeği, mantar tatlısı, zerde yörenin sevilen yemek ve tatlılarıdır.

NE ALINIR?

Manisa’nın ünlü Mesir Macununu yıl boyu bulmak mümkündür.Bunun yanı sıra Yunt Dağı, Kula, Gördes ve Demirci halıları ile ün yapmış Manisa’da, geleneksel el dokuması halılar, altın ve gümüş takılar, pamuklu iç ve dış giyim eşyaları ziyaretçiler tarafından büyük ilgi gören eşyalardır. Ayrıca bakır, gümüş, pirinç, tahta oyma gibi hediyelik eşyalar ve şile bezi, bürümcük giysiler ile çeşitli oyalar satın alınabilir.

YAPMADAN DÖNME

Manisa Kebabı yemeden, Mesir Macunu almadan,

Sart antik kentini, Kybele kabartmasını, Niobe kayasını görmeden,

Manisa Müzesi ve Muradiye Camiini gezmeden,

Yöresel halıları (Yunt Dağı,Kula,Gördes,Demirci) görmeden



…Dönmeyin.

MANİSA TARZANI AHMET BEDEVİ

Manisa Tarzanı” adıyla yaygın bir üne kavuşan Ahmeddin Carlak 1899 yılında Bağdat’a yaklaşık 100 km. uzaklıktaki Samara/Samarra kentinde (ırak) doğdu.

Birinci Dünya Savaşına, ardından da Türk Ulusal Bağımsızlık Savaşı’na bir nefer olarak katıldı. Bu savaşta gösterdiği yararlılıktan dolayı Kırmızı Şeritli İstiklal Madalyası ile onurlandırıldı.

Cumhuriyet Dönemi başlarında Manisa’ya geldi; kimsesiz ve yoksuldu. Manisa Belediyesine girdi; ne iş verildiyse yaptı. 1 Haziran 1933 tarihinde 30 lira aylıkla Bahçıvan Yardımcısı oldu. Hep bu görevde kaldı.

Manisa’yı yeniden yeşillendirmek için var gücüyle çalıştı. Ağaç dikip yetiştirmeyi kutsal bir görev olarak algıladı. Dürüstlüğü, çalışkan olmayı her şeyin üstünde tuttu. Yaz kış sadece siyah bir şortla ve ayağında lastik bir pabuçla kentin sokaklarında, görkemli Sipil dağında dolaştı. Saç ve sakalını da uzatarak kişiliğine yaraşır bir görünümle Manisalıların biricik sevgilisi oldu. Her öğle vaktinde Topkale’deki topu ateşleyerek, günün o saatini duyurmayı bir görev saydı. Bundan dolayı kendisine “Topçu Hacı” diyenler bile oldu.

Manisalı kızlara, kente gelen sanatçılara çiçek sunan ilk oydu. Sipil dağına çadır kuran Yörüklerin kızlarına boncuk armağan etmeyi; çocuklara akide şekeri dağıtmayı; kimi yoksullara gizlice para yardımında bulunmayı da hiç ihmal etmedi.

Bir spor adamıydı; yaşamıyla gençlere örnek olmuştu. Manisa Dağcılık Kulübü üyesi genç arkadaşlarıyla Ağrı, Cilo, Demirkazık, dağlarına tırmandı. Gittiği her yerde büyük ilgi gördü. Manisa Dışında başka bir yerde yaşamayı hiç düşünmedi. Sinema tutkunuydu. Yeniliklere açıktı; okumayı severdi, elinden gazete dergi düşmezdi.

Sipil dağında, Topkale’deki kulübesinde yalnız yaşadı; ne yatağı, ne yorganı vardı. Üzerine gazete serdiği tahta divanda yatıp kalktı. Yaz kış soğuk suyla yıkanırdı. Saç ve sakalını özenle tarar, kendi eliyle çiçeklerden yaptığı güzel kokular sürer, ulusal bayramlara göğsüne bağladığı palmiye yaprağı üzerine İstiklal Madalyasını takarak katılırdı. Bundan büyük bir gurur ve sevinç duyardı.

Dede Niyazi’nin lokantasının bir köşesinde yemeğini yer, bunun karşılığında lokantaya tenekeyle su taşırdı. Hiç kimseye borçlu kalmak istemezdi. Kendisine güvenen bir insandı. “Bulaşıcı bir duygu” olan kaygıya hiçbir zaman katılmadı. Güçlü bir insanda aranan özellikleri taşıyordu. Efsanevi yaşamıyla hep ilgi odağı oldu. Özgür bir yurttaş olarak yaşamayı temel ilke saydı. Yaşama etkin bir biçimde katıldı. Mal, mülk, servet ve makam sahibi olmak aklının ucundan bile geçmedi. Kent sevgisiyle, kent adına çalıştı. Adı Manisa ile özdeşleşti.

Manisa Tarzanı 31 Mayıs 1963 tarihinde gözlerini yaşama yumdu. Görkemli bir cenaze töreniyle çok sevdiği Manisa’da toprağa verildi.

Manisa Tarzanı doğa ve ağaç sevgisinin simgesi, çevreciliğin önderi iz bıraktı. Bir çok gazeteci yazar ondan söz etti. Anısına kitaplar, makaleler, şiirler yazıldı; Manisa’ya anıtları dikildi; filmi çevrildi. Manisa O’nu unutmadı, unutmayacak.